Όποιος στη Βαρκελώνη δηλώνει οπαδός της Εσπανιόλ, θεωρείται συχνά… περίεργος, καθώς ο σύλλογος έχει συνδεθεί με τον φασισμό, λόγω του ότι συντάχθηκε με την κυβέρνηση του δικτάτορα Φράνκο που στράφηκε κατά της Καταλονίας στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-39).
Για να συντηρηθεί η φήμη, φροντίζουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αντιμετωπίζουν την Εσπανιόλ ως ένα απίθανο περιθωριακό φαινόμενο. «Ένας πραγματικός Καταλανός, θα πρέπει να είναι Μπάρτσα», λένε οι πολλοί. «Μόνο μετανάστες, από άλλες περιοχές της Ισπανίας, υποστηρίζουν την Εσπανιόλ».
Διαφορά ιδεολογίας;
Η σύνδεση πολιτικής και ποδοσφαίρου είναι τόσο συνηθισμένη όσο και αδιέξοδη, ταυτόχρονα. Πολύ δε περισσότερο σε μία τόσο ευαίσθητη περιοχή όσο αυτή της Καταλονίας, όπου με κάθε ευκαιρία εκδηλώνεται από πολύ κόσμο, πολιτικούς και διασημότητες (βλέπε Πικέ), η πρόθεση ανεξαρτητοποίησής της από την Ισπανία.
Culés (οι οπαδοί της Μπαρτσελόνα) και Pericos (αυτοί της Εσπανιόλ), ιστορικά εμφανίζεται να έχουν διαφορετική ιδεολογία περί του θέματος. Οι της Μπάρτσα φέρονται να τάσσονται στην πλειοψηφία τους υπέρ της ανεξαρτητοποίησης, ενώ οι της Εσπανιόλ χαρακτηρίζονται από τον αστικό μύθο συντηρητικοί και ότι τρέφουν πιο… ισπανικά συναισθήματα.
Στην πραγματικότητα, πάντως, από τις διοικήσεις και των δύο ομάδων έχουν περάσει παράγοντες όλων των ιδεολογιών και αυτό σαφώς ισχύει και για τους οπαδούς. Είναι τέτοια η ποικιλία απόψεων και χρωματισμών, όση αυτή που συναντάται στην ίδια την καταλανική κοινωνία.
Το τελευταίο αποδείχθηκε και σε σχετική έρευνα (2017), την πρώτη που επικεντρώθηκε στα «πιστεύω» και τα οικονομικά μεγέθη των οπαδών των δύο ομάδων της Βαρκελώνης.
- «Αισθάνεσαι Ισπανός ή Καταλανός;»
Μόνο Καταλανός: 34.55% Μπαρτσελόνα, 18.18% Εσπανιόλ
Πιο πολύ Καταλανός από Ισπανός: 30.15% Μπαρτσελόνα, 21,21% Εσπανιόλ
Όσο Καταλανός τόσο Ισπανός: 28.27% Μπαρτσελόνα, 48.48% Εσπανιόλ
Πιο πολύ Ισπανός από Καταλανός: 3.39% Μπαρτσελόνα, 9,09% Εσπανιόλ
Μόνο Ισπανός: 3.64% Μπαρτσελόνα, 3.03% Εσπανιόλ.
- «Σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας, θα ψήφιζα»
Ναι: 59.83% Μπαρτσελόνα, 39.47% Εσπανιόλ
Όχι: 15.23% Μπαρτσελόνα, 31.58% Εσπανιόλ
Λευκό: 4.42% Μπαρτσελόνα, 5.26% Εσπανιόλ
Δεν θα ψήφιζα: 12.78% Μπαρτσελόνα, 23.68% Εσπανιόλ
- «Από το 0 (τέρμα αριστερά) έως το 10 (τέρμα δεξιά), πολιτικά τοποθετώ τον εαυτό μου»
Στο 6: 5.01% Μπαρτσελόνα, 10.53% Εσπανιόλ
Στο 5: 32.38% Μπαρτσελόνα, 28.95% Εσπανιόλ
Στο 3: 20.68% Μπαρτσελόνα, 28.95% Εσπανιόλ
Στο 0: 7.67% Μπαρτσελόνα, 0% Εσπανιόλ
- Μεταξύ 1.201-1.800€ κυμαίνεται ο μηνιαίος μισθός της πλειοψηφίας των οπαδών και των δύο ομάδων.
Οι ρίζες της αντιπαλότητας
Η Μπαρτσελόνα ιδρύθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1899 και η Εσπανιόλ σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, στις 28 Οκτωβρίου του 1900.
Το παράδοξο είναι ότι από τότε η Εσπανιόλ παλεύει να αναδείξει την «καταλανικότητά» της, χωρίς μεγάλη επιτυχία, παρότι εκείνη ήταν που ιδρύθηκε αμιγώς από Καταλανούς φοιτητές και την αποτελούσαν μόνο ντόπιοι, ενώ η Μπάρτσα από τον Ελβετό επιχειρηματία Χανς Γκάμπερ (στην πορεία, Ζοάν Γκαμπέρ).
Το όνομα Español αποφασίστηκε ακριβώς για να τονιστεί ότι το κλαμπ που ιδρύθηκε την προηγούμενη χρονιά απαρτιζόταν από ξένους, ενώ το δικό τους όχι, τη στιγμή που υπήρχαν ήδη δύο άλλα κλαμπ στην περιοχή, η SC Catalá (εξαφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920) και η Hispania AC (έριξε «αυλαία» τον Νοέμβριο του 1903, λόγω έλλειψης παικτών).
Εκείνη την εποχή το τοπικιστικό συναίσθημα δεν ήταν τόσο βαθύ όσο σήμερα. Το πιο σημαντικό θέατρο της Βαρκελώνης ονομαζόταν Teatro Espanyol, όπως και ένα από τα hotspots της πόλης, το Bar Espanyol.
Από το 1909, δε, η Εσπανιόλ επέλεξε ως χρώματα το μπλε και το άσπρο, αυτά δηλαδή που έφερε στην ασπίδα του ο Σικελός ναύαρχος Ρουτζέρο ντι Λαούρια (1250-1305), που διέσχιζε τη Μεσόγειο προστατεύοντας τα συμφέροντα του βασιλιά Πέτρου Γ’ της Αραγωνίας, η οποία τότε βρισκόταν σε δυναστική ένωση με το Πριγκιπάτο της Καταλονίας.
Το πρώτο… ξύλο!
Αν και στα πρώτα χρόνια ύπαρξής τους, οι σχέσεις Μπαρτσελόνα και Εσπανιόλ ήταν σχεδόν εγκάρδιες, στη δεκαετία του 1920 άρχισε να φουντώνει η αντιπαλότητα.
Το μεταξύ τους ντέρμπι στις 23 Νοεμβρίου του 1924 διεκόπη στο 40ό λεπτό λόγω… κλωτσοπατινάδας παικτών και επεισοδίων μεταξύ οπαδών των δύο ομάδων, με ρίψη βροχής από κέρματα από την εξέδρα. Ορίστηκε να διεξαχθεί, τελικά, δύο μήνες αργότερα, κεκλεισμένων των θυρών (με νικήτρια, τελικά, την Εσπανιόλ)!
Περήφανοι οπαδοί της Εσπανιόλ
Είναι πολύ βολικό να είσαι οπαδός της Μπαρτσελόνα. Συνήθως πηγαίνεις χαρούμενος στο σπίτι μετά το παιχνίδι, ενώ στο ξεκίνημα κάθε σεζόν αναρωτιέσαι πόσους τίτλους θα κατακτήσει η ομάδα φέτος.
Οι οπαδοί της Εσπανιόλ δηλώνουν υπερήφανοι για το ότι έχουν διαχωρίσει τη θέση τους από ένα τόσο μεγάλο, πλούσιο κι επιτυχημένο κλαμπ. Είναι σαν να «τρέχουν» τον φούρνο της γειτονιάς, απολαμβάνοντας τα αγαθά του καθημερινού τους μόχθου, χωρίς να νοιάζονται για τα μεγαλεία μιας φημισμένης αλυσίδας.
Αυτή η νοοτροπία, στα μάτια τους, ταιριάζει στη μενταλιτέ του αληθινού Καταλανού.
Η αλλαγή ονόματος, το στέμμα και η Ρεάλ
Το 1995 η Εσπανιόλ προχώρησε σε αλλαγή του ονόματός της, για να τονίσει την καταλανικότητά της. Το Real Club Deportivo Español έδωσε τη θέση του στο Reial Club Deportiu Espanyol de Barcelona: και η γραφή άλλαξε από ισπανική (καστιγιάνικη) σε καταλανική, και το Barcelona προστέθηκε.
Εξακολουθεί, πάντως, να «κατηγορείται» ως αντι-καταλανική, λόγω (και) του βασιλικού στέμματος που φέρει στο έμβλημά της, δικαίωμα που της δόθηκε (μαζί με το συνοδευτικό Real) το 1912 από τον βασιλιά Αλφόνσο ΙΓ’.
Τα φιλικά αισθήματα των οπαδών της Εσπανιόλ για τη Ρεάλ Μαδρίτης και αντίστροφα, τέλος, πηγάζουν καθαρά από το γεγονός ότι έχουν κοινό «εχθρό», την Μπαρτσελόνα.
Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟΥΣ
Μπαρτσελόνα
Ισπανία: 25 Πρωταθλήματα, 30 Κύπελλα, 13 Σούπερ Καπ, 2 Λιγκ Καπ
Ευρώπη/Κόσμος: 5 Τσάμπιονς Λιγκ, 4 Κυπελλούχων, 3 Παγκόσμια Συλλόγων, 5 Σούπερ Καπ
Καταλονία: 23 Πρωταθλήματα, 7 Κύπελλα, 2 Σούπερ Καπ
Εσπανιόλ
Ισπανία: 4 Κύπελλα
Ευρώπη/Κόσμος: 1 Ιντερτότο
Καταλονία: 8 Πρωταθλήματα, 6 Κύπελλα, 1 Σούπερ Καπ
Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΝΤΕΡΜΠΙ
Νίκες Μπαρτσελόνα: 122 (58.4%)
Νίκες Εσπανιόλ: 44 (21.1%)
Ισοπαλίες: 43 (20.5%)
Ευρύτερη νίκη Μπαρτσελόνα: 5-0 (1933/34)
Ευρύτερη νίκη Εσπανιόλ: 6-0 (1950/51)
