Οι Έλληνες διαιτητές έχουν δεχθεί πολλά… πυρά τα τελευταία χρόνια -κάποιες φορές όχι αδίκως- αλλά είναι αλήθεια ότι στο πέρασμα των χρόνων έχουν προκύψει και κάποιοι που έχουν ξεχωρίσει με την παρουσία τους.
Έχουν φροντίσει να αφήσουν το στίγμα τους και να διακριθούν τόσο εντός των συνόρων όσο και εκτός σε διεθνείς αγώνες, συλλόγων και Εθνικών ομάδων.
Η Novibet κάνει ένα απολογισμό της ελληνικής διαιτησίας και φέρνει στο φως τους καλύτερους ρέφερι στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, με χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από την πορεία του καθενός.
Μάκης Γερμανάκος
Ο Μάκης Γερμανάκος υπήρξε ένας από τους κορυφαίους Έλληνες διαιτητές.
Η σχέση με το ποδόσφαιρο ξεκίνησε από άλλο πόστο, όπως ίσχυε για τους περισσότερους εκείνη την περίοδο. Ο Γερμανάκος ήταν αρχικά ποδοσφαιριστής και συγκεκριμένα τερματοφύλακας με τη φανέλα του Εθνικού. Στη συνέχεια αποφάσισε να πάρει σφυρίχτρα και από το 1979 έως το 1990 ήταν διαιτητής στην Α’ Εθνική.
Εκτός των άλλων ήταν διεθνής διαιτητής και μάλιστα η κορυφαία στιγμή της καριέρας του ήταν ότι σφύριξε τον έναν από τους δύο διαιτητές του Κυπέλλου UEFA το 1989.
Τότε οι τελικοί ήταν διπλοί και ο Γερμανάκος διεύθυνε τον πρώτο αγώνα της Νάπολι με τη Στουτγάρδη, όπου οι Ιταλοί νίκησαν 2-1. Σε εκείνη την ομάδα ήταν και ο Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος πέτυχε το πρώτο γκολ.
Ο Γερμανάκος διετέλεσε επίσης και πρόεδρος της ΚΕΔ τη διετία 2004-06. Στις 20 Δεκεμβρίου 1976 άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 75 ετών.
Αντώνης Βασσάρας
Όπως και αρκετοί άλλοι της εποχής του -ο Αντώνης Βασσάρας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1938- αρχικά επέλεξε να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο ως παίκτης.
Αρχικά λοιπόν φόρεσε τη φανέλα του Θριάμβου Ακροπόλεως, αλλά και του Θερμαϊκού Θεσσαλονίκης, με τον τελευταίο μάλιστα αναδείχθηκε πρωταθλητής στη Β’ κατηγορία το 1960. Πέντε χρόνια αργότερα το 1965 μπήκε στη διαιτησία και ο πρώτος αγώνας της Α’ Εθνικής που διεύθυνε ήταν τη σεζόν 1972-73, μεταξύ του Φωστήρα και του Εθνικού.
Σφύριξε σε δύο συνεχόμενους τελικούς Κυπέλλου το 1982 (Παναθηναϊκός-Λάρισα 1-0) και το 1983 (ΑΕΚ-ΠΑΟΚ 2-0). Επίσης, το 1980 έγινε διαιτητής FIFA και διεύθυνε αναμετρήσεις από το Κύπελλο Πρωταθλητριών, το Κύπελλο UEFA, αλλά και σε εθνικό επίπεδο για τα Προκριματικά του Ευρωπαϊκού και του Παγκόσμιου Κυπέλλου.
Το 2007 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 69 ετών, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, δόθηκε το όνομά του στη Νέα Σχολή Διαιτησίας της Θεσσαλονίκης.
Κύρος Βασσάρας
Στο χώρο της διαιτησίας είναι αρκετά σύνηθες να βρίσκεις πατέρα και γιο. Δηλαδή μετά τον πατέρα, ο οποίος ακολούθησε καριέρα διαιτητή, να πάρει το «μικρόβιο» και ο γιος.
Υπάρχουν αρκετά τέτοια παραδείγματα, αλλά σε μία μόνο περίπτωση, κατάφεραν και οι δύο να έχουν τόσο σημαντικές διακρίσεις. Στην προκειμένη περίπτωση ο λόγος γίνεται για τον Κύρο Βασσάρα, που ακολούθησε τα χνάρια του πατέρα του, Αντώνη.
Ο Κύρος Βασσάρας υπήρξε από τους καλύτερους Έλληνες διαιτητές. Διεύθυνε αγώνες στην Ελλάδα από το 1995 έως το 2009 και από το 1998 ήταν και διεθνής. Έχει σφυρίξει αγώνες Champions League, Euro, αλλά και Ολυμπιακών αγώνων.
Μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση και τις θέσεις που έλαβε και στην ελληνική διαιτησία, ήταν και πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Διαιτησίας στη Ρουμανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου.
Νίκος Ζλατάνος
Ο Νίκος Ζλατάνος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1934 και αρχικά έπαιξε ποδόσφαιρο στο Θερμαϊκό Θεσσαλονίκης, όπου ήταν συμπαίκτης με τον Αντώνη Βασσάρα. Οι δυο τους, μάλιστα, κατέκτησαν και το πρωτάθλημα Β’ κατηγορίας το 1960.
Παράλληλα άρχισε να ασχολείται και με τη διαιτησία και από το 1967 έως το 1982 αφιερώθηκε ολοκληρωτικά. Σε αυτό το διάστημα των 15 ετών διεύθυνε συνολικά 133 αγώνες της Α’ Εθνικής, ενώ είχε και δύο τελικούς Κυπέλλου, το 1978 (ΑΕΚ – ΠΑΟΚ 2-0) και το 1981 (Ολυμπιακός – ΠΑΟΚ 3-1).
Υπήρξε διεθνής διαιτητής, ενώ όταν αποχώρησε από την ενεργό δράση ήταν καθηγητής διαιτησίας και πρόεδρος του Συνδέσμου Διαιτητών Ποδοσφαίρου Θεσσαλονίκης.
Από το 2013 η Νέα Σχολή Διαιτησίας στη Θεσσαλονίκη είναι κατά το ήμισυ αφιερωμένη στον Νίκο Ζλατάνο, αλλά και στον Αντώνη Βασσάρα.
Βασίλης Νικάκης
Είναι κάποιοι διαιτητές που η προσφορά τους έχει αναγνωριστεί απ’ όλους κι ένας εξ αυτών είναι ο Βασίλης Νικάκης.
Ο Αγρινιώτης ρέφερι, ο οποίος ήταν διεθνής διαιτητής FIFA, έτυχε σημαντικής αναγνώρισης από την UEFA και δεν είναι τυχαίο ότι βρέθηκε στην ελίτ κατηγορία από το 1991 έως το 1996.
Σε εκείνο το χρονικό διάστημα διεύθυνε παιχνίδια Champions League, τον ημιτελικό του Κυπέλλου UEFA 199-96, Μπορντό – Σλάβια Πράγας, σφύριξε στο Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών το 1991, ενώ ήταν αναπληρωματικός για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Επίσης διεύθυνε αρκετά παιχνίδια Εθνικών ομάδων, τόσο σε φιλικό επίπεδο όσο και σε επίσημο.
Αφού αποχώρησε από την ενεργό δράση υπήρξε επί σειρά ετών παράγοντας της διαιτησίας κι έφτασε μέχρι τη θέση του αρχιδιαιτητή.
Γιώργος Μπίκας
Ακόμη ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ελληνική διαιτησία είναι ο Γιώργος Μπίκας.
Δραστηριοποιήθηκε στο χώρο του ποδοσφαίρου από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έως το 2000, όταν και αποφάσισε να αποχωρήσει από την ενεργό δράση. Έχει σφυρίξει πολλά μεγάλα παιχνίδια και ντέρμπι της Α’ Εθνικής, ενώ ήταν διαιτητής και στον τελικό Κυπέλλου του 1993, μεταξύ Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού στο ΟΑΚΑ (1-0).
Επίσης είχε σημαντική διεθνή καριέρα, αφού σε εκείνο το διάστημα διεύθυνε παιχνίδια για το Champions League, το Κύπελλο UEFA, το Intertoto, αλλά και φιλικά κι επίσημα Εθνικών ομάδων, όπως προκριματικά του Euro 1996 και 2000, αλλά και του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1998.
Μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση υπήρξε παρατηρητής και παράγοντας της διαιτησίας, ενώ ασχολήθηκε και με την ΚΕΔ, φτάνοντας μέχρι τη θέση του αρχιδιαιτητή.
Από την τελευταία, πάντως, έφυγε κακήν κακώς τον Νοέμβριο του 2016, όταν άγνωστοι του έκαψαν το σπίτι του στη Χαλκιδική!
Γιώργος Ψυχομάνης
Ο Γιώργος Ψυχομάνης ήταν από τις καλύτερες «σφυρίχτρες» των ελληνικών γηπέδων έχοντας διευθύνει συνολικά 129 παιχνίδια στην καριέρα του, τόσο εντός όσο κι εκτός των συνόρων.
Γεννημένος στην Ηλεία το 1957 βρέθηκε από μικρός στην Αθήνα και άρχισε να παίζει ποδόσφαιρο στην Πέρα Κλουμπ στους Αμπελόκηπους από το 1972 έως το 1977, ενώ παράλληλα σπούδασε και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το 1977 όμως άφησε το ποδόσφαιρο και μπήκε στη διαιτησία και από το 1989 άρχισε να σφυρίζει σε αγώνες Α’ Εθνικής. Είχε πολύ καλή εξέλιξη και μάλιστα διεύθυνε και τον τελικό Κυπέλλου του 1997 στο «Γ. Καραϊσκάκης» μεταξύ της ΑΕΚ και του Παναθηναϊκού (5-3 πέν., 0-0 κ.α.).
Σφύριξε επίσης 21 διεθνείς αγώνες, ενώ μετά το τέλος της καριέρας ήταν παράγοντας διαιτησίας στην ΕΠΟ και έφτασε μέχρι τη θέση του αρχιδιαιτητή.
Σωτήρης Ασπρογέρακας
Από τους πιο παλιούς και παράλληλα πιο καλούς διαιτητές στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου ήταν ο Σωτήρης Ασπρογέρακας.
Γεννημένος το 1903, ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο από μικρός φορώντας τη φανέλα του Παναθηναϊκού. Στην πορεία ήταν και γενικός αρχηγός της ομάδας, πριν αποφασίσει να μπει στο χώρο της διαιτησίας.
Πραγματοποιώντας αρκετά καλές εμφανίσεις αναγνωρίστηκε και αναρριχήθηκε στα κλιμάκια της ελληνικής διαιτησίας, με αποκορύφωμα να σφυρίξει έξι τελικούς Κυπέλλου Ελλάδας (1932, 1940, 1947, 1950, 1951, 1952)!
Επίσης ήταν και διεθνής, καθώς διεύθυνε δύο αγώνες το 1934 για το Βαλκανικό Κύπελλο (Βουλγαρία – Ρουμανία και Βουλγαρία – Γιουγκοσλαβία), αλλά και τέσσερις αγώνες στους Ολυμπιακούς του 1952 (Ουγγαρία – Ρουμανία, Ολλανδία – Βραζιλία, Γερμανία – Αίγυπτος και Σουηδία – Αυστρία).
Διατέλεσε πρόεδρος της ΟΔΠΕ (Ομοσπονδία Διαιτητών Ποδοσφαίρου Ελλάδας), ήταν σύμβουλος της ΕΠΟ και πρόεδρος της ΕΠΣΑ.
Δυστυχώς έφυγε άδικα από τη ζωή καθώς παρασύρθηκε και σκοτώθηκε από διερχόμενο αυτοκίνητο στη Λεωφόρο Κηφισίας το 1987, σε ηλικία 84 ετών.
Τάσος Κάκος
Από την πιο σύγχρονη ιστορία έχουν ξεχωρίσει δύο διαιτητές και μάλιστα με το ίδιο μικρό όνομα. Ο ένας είναι ο Τάσος Κάκος. Γεννημένος το 1970 στην Κέρκυρα αρχικά ασχολήθηκε με την κωπηλασία, στη συνέχεια με το στίβο κι εσχάτως με το ποδόσφαιρο, πριν αποφασίσει στην ηλικία των 27 ετών να αποσυρθεί και να στραφεί στη διαιτησία.
Η εξέλιξη του ήταν ραγδαία. Το 2000 άφησε τα τοπικά και μπήκε στη Δ’ Εθνική, ενώ μέχρι το 2004 είχε προβιβαστεί στην Α’ Εθνική και μετέπειτα Super League.
Έχει σφυρίζει σε όλα τα μεγάλα ελληνικά ντέρμπι, ενώ ήταν και σε τρεις συνεχόμενους τελικούς Κυπέλλου, το 2009, το 2010 και το 2011. Τελευταίο του παιχνίδι, πριν αποχωρήσει από την ενεργό δράση, ήταν ο τελικός Κυπέλλου το 2014 (ΠΑΟΚ – Παναθηναϊκός 1-4).
Έγινε διεθνής διαιτητής FIFA το 2007 κι έχει σφυρίξει αγώνες του Europa League τη σεζόν 2012-13, προκριματικά του Euro 2012 και των Παγκοσμίων Κυπέλλων 2010 και 2014.
Πρέπει να πούμε ότι τύγχανε της συνολικής αναγνώρισης των ποδοσφαιριστών, οι οποίοι επί σειρά ετών των ψήφιζαν ως τον καλύτερο Έλληνα διαιτητή.
Τάσος Σιδηρόπουλος
Ο έτερος… Τάσος στην ελληνική διαιτησία είναι ο Τάσος Σιδηρόπουλος, που είναι και ο πιο πρόσφατος -χρονικά- στη συγκεκριμένη λίστα.
Γεννήθηκε στη Δράμα το 1979 και μεγάλωσε στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης. Το ενδιαφέρον του αρχικά έκλεψε ο στίβος και σε δεύτερη μοίρα το ποδόσφαιρο και μάλιστα πήγε σε αθλητικό σχολείο. Ωστόσο ένας σοβαρός τραυματισμός δεν του επέτρεψε τα όποια όνειρα για σοβαρή καριέρα.
Στη συνέχεια στράφηκε στις σπουδές του -εισήχθη στη σχολή της αστυνομίας, η οποία είναι και η βασική δουλειά του- αλλά και στη διαιτησία. Στην πρώτη τη τάξει κατηγορία στην Ελλάδα εμφανίστηκε το 2009 και από την επόμενη κιόλας σεζόν του ανατέθηκαν να διευθύνει τρία ντέρμπι!
Τα λάθη δεν έλειψαν, αλλά κατά γενική ομολογία χαρακτηρίζεται ο κορυφαίος διαιτητής της γενιάς του. Επίσης σφύριξε και τον τελικό Κυπέλλου το 2016 (Ολυμπιακός – ΑΕΚ 1-2, στο ΟΑΚΑ).
Το 2014 μάλιστα έγινε και διεθνής διαιτητής και είναι ο πρώτος Έλληνας μετά το 2008 και τον Κύρο Βασσάρα, που ανέβηκε στη First Division της UEFA και διευθύνει αγώνες ομίλων του Champions League.
